Forum Koga • Strona główna - Koga Portal - Modele - Żaglowce - Statki - Okręty - Forum modelarskie

Witam po długiej przerwie,

W ciągu ostatnich tygodni olinowałem i ożaglowałem bezanmaszt.

Bezanreja (crossjack yard) nie niosła żagla, a w związku z tym nie była opuszczana do pokładu [Mondfeld, Historic Ship Models, str. 311]. Służyła do rozpięcia wyżej położonego żagla - bezanmarsla. Na jej olinowanie składały się: wieszak (sling) na którym zawieszona była na kolumnie bezanmasztu, topenanty i brasy. Szoty bezanmarsla przechodziły przez krążki na nokach reji, następnie przez bloczki do pokładu. Wyżej położona bezanmarsreja jest dodatkowo wyposażona w fał oraz bloczki gordingów i gejtaw. Przyjęta koncepcja wykonania w pierwszej kolejności pełnego olinowania i ożaglowania bezanmasztu, sprawdziła się. Zostały mi do wykonania brasy górnych reji i buliny mocowane do olinowania grotmasztu.

Pozdrawiam

Witam ponownie,

Najgrubszą liną takielunku jest grotsztag. Musi równoważyć naciąg want (po 5 na każdej burcie), a także wytrzymać parcie żagli rejowych przy pracy wstecznej. Często był też używany do podczepienia talii do podnoszenia łodzi.

Według Mondfelda (Historic Ship Models, str.272) jego grubość oblicza się jako 16,6% grubości kolumny grotmasztu przy pokładzie. Dla Bounty daje to 1,7 mm w modelu, a w rzeczywistości 8 cm. Grubość wszystkich pozostałych lin takielunku stałego jest określana procentowo w stosunku do grubości grotsztaga, np: foksztag, druga co do grubości lina takielunku, to 90% grubości grotsztagu, czyli 1,5 mm. Jak podkreśla zu Mondfeld, podane przez niego wartości nie są bezwzględnie obowiązujące i zależą od okresu i kraju budowy żaglowca. Typowa konstrukcja sztaga widoczna jest na rysunku (zu Mondfeld, HSM, str. 294) Położenie myszki (poz.2 na rysunku) powinno być tak dobrane, aby pętla kończyła się równo z salingiem. Jeżeli sztag był mocowany przed fokmasztem, to powinien mijać maszt po sterburcie, a maszt należy zabezpieczyć przed wycieraniem. Bloczki fału grotreji: Wesołych Świąt

Cześć Henryku, Twoje opisy budowy żaglowców są bardzo rzeczowe i zrozumiałe. Na ostatnim zdjęciu widać założone pod wantami "Burton pedants". Są one widoczne na rysunkach Lennartha Petersona w książce "Rigging period ship models". Nie mogę jednak znaleźć w jaki sposób są one połączone i gdzie biegną te liny, oraz co czego służyły. Jeśli znasz odpowiedź to byłbym wdzięczny za opisanie tych lin.

Cześć Rafał,

burton pendants służyły do zaczepiania haka talii przeznaczonej do podnoszenia ciężkich ładunków, łodzi, a także do naciągania want. Wykonuje się je tak samo jak wanty, z liny o takiej samej grubości. W niektórych rozwiązaniach, zamiast końcowego ucha, zamocowany był górny blok talii.

Zakłada się je na saling jako pierwsze, przed wantami. Na kolumnach fok- i grotmasztu występowały parami po obu burtach, a na kolumnie bezanmasztu pojedynczo, albo też w parze. Na okrętach brytyjskich instalowano je również na fok- i grotstendze. Burton pendants na kolumnach fok- i grotmasztu nazywano też foretackle pendants i maintackle pendants.

Kiedy nie były używane, żeby się nie "majtały" na fali, przywiązywano je do masztu albo do want.

Nie spotkałem się z polską nazwą burton pendants, więc chciałem zaproponować "zwis talii".

Skoro jesteśmy przy zwisie, znalazłem taką ciekawostkę. Dawno, dawno temu w sklepach był sprzedawany "zwis męski ozdobny". Mało kto kojarzy ten towar ze współczesnym krawatem. Nazwa krawat pochodzi od elementu munduru żołnierza chorwackiego. Oczywiście żołnierze ci nie wiedzieli, że noszą krawaty. Nazwa została nadana przez obcokrajowców - od croatian.

Ze szkutniczym pozdrowieniem
Henryk Budzisz

Liny, liny, wszędzie liny

Do wykonania takielunku pełnorejowca zużywano kilometry lin o różnej grubości. Liny pojedynczego masztu stawały się coraz cieńsze na kolejnych piętrach masztu, przy czym stosowano ściśle określone proporcje. Również bloki towarzyszące linom miały wymiary dopasowane do grubości liny. Według Mondfelda [Historic Ship Models, str. 242] wysokość bloku powinna wynosić 12, a szerokość 10 grubości liny przechodzącej przez blok. Tak więc, żeby wykonać poprawne olinowanie, modelarz powinien dysponować linkami o co najmniej 5-6 grubościach i bloczkami o kilku wielkościach (w zestawie były tylko dwie wielkości). Linki o podstawowych grubościach (0,15; 0,3; 0,5; 0,7; 1) można zakupić, ale grubsze liny (np.: na sztagi) trzeba sobie skręcić samemu.

Przez wieki podstawowym surowcem do wyrobu lin były konopie. Holendrzy i Anglicy importowali je z Polski i Rosji, a później z Indii. W XIX w zaczęto stosować manilę i sizal, które miały większą od konopi wytrzymałość i odporność na gnicie. Co kilka lat liny trzeba było wymieniać, bo pod wpływem słońca i wody morskiej ulegały biodegradacji. Powroźnicy stosowali różne tajemnicze mikstury żeby przedłużyć ich żywotność, a olinowanie stałe regularnie smołowano. Marynarze nie mieli czystych rąk, ale jedzenie z odrobiną smoły może było smaczniejsze.

Więcej informacji o wyrobie lin: https://www.koga.net.pl/grupy/viewdiscu ... groupid=70

Po tym wstępie przedstawiam olinowanie stałe grotmasztu. Baksztagi i górne sztagi zostały zamontowane tymczasowo.

Piękna fachowa robota. Ja również zbliżam się wielkimi krokami do olinowania na moim HMS Enterprize, ale im więcej czytam i oglądam rysunki takielunku tym, wydaje mi się, jestem głupszy i mam 100 milionów wątpliwości

Tym bardziej doceniam Twoją robotę i fachową wiedzę.